Barolo… ik ken mensen die de naam een beetje eerbiedig uitspreken. Van het idee dat ze een wijnmaker uit die streek zouden ontmoeten worden ze zenuwachtig. Alsof het aristocratie is, alsof je met twee woorden moet spreken, een kniksje maken en bij het weggaan achteruit de kamer uit moet gaan.
Natuurlijk, Barolo hoort bij de wereldwijntop. Maar de mensen die hem maken zijn net zulke harde werkers, lieverds, braverds, chagrijnen of verstrooiden als wij. Wat ze onderling gemeen hebben is gedrevenheid (omdat dat vermaledijde woord ‘passsie’ maar te vermijden). Ze hebben hun lot verbonden aan de hellingen van hun dal, aan de wijngaarden met nebbiolodruiven, aan de naar rozen geurende wijnen die ze daarvan maken. Een paar dagen geleden hing ik online aan de lippen van Giuseppe Vajra, een van de telgen van de familie die de Barolo’s maakt van het eigen bedrijf plus die van Luigi Baudana. Om dat geen droge exercitie te laten worden was een zestal wijnen hier aan huis bezorgd.
Kersen, rozen en pruimen
Giuseppe is een goedlachse man die elke vrees voor vineuze arrogantie doet verdampen. ‘Mijn opa bracht zelf nog de mandflessen wijn naar Turijn!’ Zo is dat. Het immense succes van Barolo is recent; twee generaties geleden leefden de meeste families nog in betrekkelijke armoede. Toen waren de boerderijen nog gemengd. Opa Vajra had drie schapen en twee koeien, oogstte niet alleen wijn maar ook graan en kool. De aanblik van het Barolodal zoals we dat nu kennen – een zee van groen gestreepte wijngaarden – was er vroeger niet. Maar iedereen kende al de beste stukjes om wijnstokken neer te zetten. Dat zijn de single vineyards van tegenwoordig.
De 40 hectare grond van Vajra liggen een paar kilometer ten westen van het dorp Barolo. Daarvan proef ik de Coste di Rose, de Ravera en de Bricco delle Viole, allemaal van 2017. Grootse wijnen, subtiel verschillend en allemaal nog eigenlijk te jong. Kersen, rozen en pruimen verdringen elkaar voor een plaatsje op het podium, de kenmerkende Barolotannines vormen het fundament van de smaak. Nee, de al even typische geuren van truffel en bosgrond hebben zich nog niet ontwikkeld. Maar wat een belofte. Ik ben ook niet gek en gebruikte dus mijn Coravin, het magische apparaat dat een naald door de kurk prikt en een inert gas in de fles pompt ter compensatie van de wijn die je door die naald uitschenkt. De ervaring leert dat de inhoud maandenlang perfect blijft; ik ga eens kijken of dat ook enkele jaren kan zijn. Per slot van rekening is er alleen een piepklein proefbeetje uit.
Jonkies
Enkele jaren geleden, zo vertelt Giuseppe, was de familie vereerd en verrast toen Luigi Baudana hen vroeg om zijn wijnbedrijf over te nemen. Het ging om maar 2,6 hectare gaard bij Serralunga, aan de overzijde van het Barolodal, maar van hoge kwaliteit. Baudana werd ouder en had geen opvolgers, Vajra beheert nu de hele wijnmakerij. ‘In principe hoeven we signor Baudana niet om toestemming te vragen,’ zegt Giuseppe, ‘maar we doen alles in overleg. Uit respect. En we hebben ook de naam aangehouden; de wijnen komen als Baudana op de markt.’
De drie die ik proef lijken me iets toegankelijker en daarvan de Comune di Serralunga, van de jongste stokken, het meest. Maar realiseer je wel, het gaat bij al deze wijnen, van zowel Baudana als Vajra, om de eredivisie van Barolo, met daarbij horende structuren en concentraties. Vandaar dat 2017, met zijn indrukwekkende alcoholgehaltes van 14 en 14,5 procent, nog slechts een glimp toont van het potentieel. Geef ze nog een paar jaar. En kom dan met de pasta met truffel, de donkere stoofpotten en de rijpe Taleggiokaas. Plus je volle aandacht (en een gevulde portemonnee).
De wijnen van Vajra en Baudana worden geïmporteerd door Oud Reuchlin en Boelen, die me de flessen stuurde: orbwijn.nl. Vajra heeft uiteraard ook een website.